پلاستیک بسته‌بندی یک نوع بسته‌بندی است که از مواد پلاستیکی تولید می‌شود و به منظور حفظ و حمایت از محصولات در طول فرآیند حمل و نقل، ذخیره‌سازی و توزیع استفاده می‌شود. پلاستیک‌ها، به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، به عنوان مواد بسته‌بندی بسیار محبوب و رایج در بسیاری از صنایع، از جمله صنعت کشاورزی، استفاده می‌شوند. پلاستیک‌ها می‌توانند به صورت فیلم‌ها، کیسه‌ها، بطری‌ها، ساقه‌ها و سایر شکل‌ها در بسته‌بندی محصولات کشاورزی استفاده شوند. آنها معمولاً از پلیمرها تشکیل شده‌اند که به شکل پلیمرهای خطی یا منشعب می‌باشند. پلاستیک‌های استفاده شده در بسته‌بندی محصولات کشاورزی ممکن است شامل پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP)، پلی‌وینیل کلراید (PVC)، پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) و پلی‌اتیلن سلولزی (PLA) باشد. در ادامه مقاله مزایا و معایب استفاده از پلاستیک بسته بندی در بسته بندی محصولات کشاورزی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مزایای استفاده از پلاستیک بسته‌بندی در بسته‌بندی محصولات کشاورزی
مزایای استفاده از پلاستیک بسته‌بندی در بسته‌بندی محصولات کشاورزی عبارتند از:
حفاظت از محصولات
پلاستیک بسته‌بندی می‌تواند محصولات را در برابر آفات، بیماری‌ها، رطوبت، گرد و غبار و ضربه‌های فیزیکی محافظت کند. این نوع بسته‌بندی می‌تواند به محصولات کمک کند تا تازگی و کیفیت آنها را حفظ کنند.
افزایش ماندگاری
پلاستیک بسته‌بندی می‌تواند به محصولات کشاورزی کمک کند تا ماندگاری طولانی‌تری داشته باشند. این بسته‌بندی می‌تواند باعث کاهش تبخیر رطوبت و اکسیژن شود و از تغییرات محیطی مختلف محصولات محافظت کند.
سهولت در حمل و نقل
پلاستیک بسته‌بندی به محصولات کشاورزی کمک می‌کند تا در فرآیند حمل و نقل به خوبی حفظ شوند. این بسته‌بندی می‌تواند محصولات را در برابر ضربه‌ها، فشارها و لرزش ها محافظت کند و به سهولت در جابجایی آنها کمک کند.
کاهش هدررفت
پلاستیک بسته‌بندی ممکن است به کاهش هدر رفت محصولات کشاورزی کمک کند. از آنجا که پلاستیک‌ها معمولاً مانع ورود هوا، رطوبت و آفت‌ها به داخل بسته‌بندی می‌شوند، احتمال هدررفت کمتری برای محصولات وجود دارد.
سهولت در توزیع و نمایش
پلاستیک بسته‌بندی می‌تواند به سهولت در توزیع و نمایش محصولات کمک کند. آنها می‌توانند به شکل‌ها و اندازه‌های مختلف تولید شوند و به راحتی برچسب‌گذاری و نمایش محصولات را فراهم کنند.
اطلاع رسانی و برندسازی
پلاستیک بسته بندی می‌تواند به تدریج محصولات را معرفی و تبلیغ کند. رنگ‌ها، طرح‌ها و برچسب‌های روی بسته بندی می‌توانند به مشتریان اطلاعاتی درباره محصول، برند و نحوه استفاده را ارائه دهند.
معایب استفاده از پلاستیک بسته‌بندی در بسته‌بندی محصولات کشاورزی
معایب استفاده از پلاستیک بسته‌بندی در بسته‌بندی محصولات کشاورزی عبارتند از:
آلودگی زیست‌محیطی
استفاده گسترده از پلاستیک بسته بندی منجر به تولید مقدار زیادی زباله پلاستیکی شده است. این زباله‌ها معمولاً به طور مناسب مدیریت نمی‌شوند و می‌توانند به محیط زیست و حیوانات آسیب برسانند. تجمع پلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها و بر روی سطح زمین، آلودگی آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها و تاثیرات منفی بر جانوران دریایی نمونه‌هایی از این مشکلات هستند.
تولید پسماندها
استفاده از پلاستیک بسته بندی منجر به تولید مقدار زیادی پسماند پلاستیکی می‌شود که در صورت عدم مدیریت صحیح، می‌تواند به مشکلات زیست محیطی منجر شود. تجمع پلاستیک‌ها در سطح زمین، سمپاشی و سپری آنها در زمین‌های کشاورزی و اثرات آن بر خاک و گیاهان ممکن است به عواقب منفی برای محیط زیست منجر شود.
مصرف منابع طبیعی
تولید پلاستیک بسته بندی نیازمند مواد اولیه فسیلی مانند نفت و گاز است. استفاده گسترده از پلاستیک بسته بندی همراه با مصرف بالای منابع طبیعی و انرژی همراه است که ممکن است به کاهش منابع محدود طبیعی و افزایش گرمایش زمین و تغییرات آب و هوا منجر شود.
تأثیر بر جانوران و گیاهان
پلاستیک بسته بندی می‌تواند بر جانوران و گیاهان تاثیر منفی داشته باشد. مصرف پلاستیک بسته بندی توسط حیوانات و پرندگان وارداتی، ممکن است باعث خفگی و انسداد روده آنها شود. همچنین، تجمع پلاستیک‌ها در خاک و آب ورودی به زنجیره غذایی می‌تواند باعث آلودگی مواد مضر در گیاهان و جانوران شود.
مشکلات بهداشتی
برخی از پلاستیک‌های استفاده شده در بسته بندی محصولات کشاورزی ممکن است حاوی مواد شیمیایی مضر باشند که به محصولات و در نهایت به سلامتی مصرف کننده آسیب برسانند.
به طور کلی، استفاده از پلاستیک بسته بندی در بسته بندی محصولات کشاورزی دارای مزایا و معایبی است. در نظر گرفتن فواید و مشکلات محیط زیستی و بهداشتی مرتبط با استفاده از پلاستیک بسته بندی و تلاش برای بهبود مدیریت پسماندها می‌تواند کمک کند تا استفاده از پلاستیک بسته بندی به صورت پایدارتر و مسئولانه‌تر صورت بگیرد. همچنین، جستجو و استفاده از جایگزینی‌های قابل تجزیه و تحلیل و بازیافت پذیر نیز می‌تواند به کاهش تأثیرات محیطی مرتبط با پلاستیک بسته بندی کمک کند.
راه‌هایی برای کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک بسته‌بندی
در زیر چند راهکار برای کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک بسته‌بندی را بررسی خواهیم کرد:
- بازیافت پلاستیک: یکی از راه‌های اصلی کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک بسته‌بندی، بازیافت پلاستیک‌های مصرفی است. بازیافت پلاستیک به معنای جمع‌آوری، بازیافت و استفاده مجدد از پلاستیک‌های استفاده شده است. این فرآیند می‌تواند به کاهش استفاده از مواد اولیه و مصرف انرژی کمک کند و همچنین زباله‌های پلاستیکی را کاهش دهد.
- استفاده از پلاستیک‌های قابل تجزیه و تحلیل: پلاستیک‌های قابل تجزیه و تحلیل (بیوتکنولوژیک)، به عنوان جایگزینی برای پلاستیک‌های سنتی استفاده می‌شوند. این نوع پلاستیک‌ها قابل تجزیه و تحلیل توسط عوامل زیستی هستند و به زودی در محیط زیست تجزیه می‌شوند. با استفاده از پلاستیک‌های قابل تجزیه و تحلیل، می‌توان بسته‌بندی‌های بیو پلاستیکی و دوستدار محیط زیست را ارائه داد.
- استفاده از جایگزین‌های بیو ساده: جایگزین‌های بیو ساده شامل موادی مانند کاغذ، کاغذ با روکش پلاستیکی قابل جداسازی، کامپوستابل پلاستیک و مواد غیر پلاستیکی قابل تجزیه و تحلیل است. استفاده از این جایگزین‌ها می‌تواند به جایگزینی پلاستیک سنتی در بسته‌بندی محصولات کمک کند و پسماندهای قابل تجزیه و تحلیل تولید کند.
- طراحی مجدد بسته‌بندی: طراحی مجدد بسته‌بندی با هدف استفاده بهینه از مواد و کاهش استفاده از پلاستیک‌های غیرضروری و بیشماره، می‌تواند به کاهش آلودگی زیست‌محیطی مرتبط با پلاستیک بسته‌بندی کمک کند. طراحی بسته‌بندی‌های سبک تر، قابل بازیافت، بازماندگی کمتر و استفاده از مواد قابل تجزیه و تحلیل می‌تواند بهبودی قابل توجهی در زمینه کاهش آلودگی زیست‌محیطی داشته باشد.
- تشویق به استفاده مجدد: برای کاهش مصرف پلاستیک بسته‌بندی، می‌توان تشویق به استفاده مجدد از بسته‌بندی‌ها و ظروف پلاستیکی را در نظر گرفت. به عنوان مثال، می‌توان در فروشگاه‌ها سیاست‌هایی را اجرا کرد که مشتریان را به استفاده مجدد از کیسه‌های خرید قابل استفاده و ظروف قابل شستشو تشویق کند.
- آموزش و اطلاع‌رسانی: آموزش مردم درباره آلودگی زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک بسته‌بندی و ارائه اطلاعات درباره راهکارهای کاهش آن می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد. اطلاع رسانی مؤثر در مورد اثرات زیست‌محیطی پلاستیک و نحوه مدیریت صحیح آن می‌تواند به مردم کمک کند تا انتخاب‌های بهتری در خرید و استفاده از محصولات بسته‌بندی کنند. مجموعاً، کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از پلاستیک بسته‌بندی نیازمند ترکیبی از راهکارهای مختلف است.
جمع بندی
با توجه به مطالب گفته شده، پلاستیک بسته‌بندی مزایای قابل توجهی دارد که استفاده از آن را ممکن می سازد. اما هر ماده ای که برای بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد بر اساس مزایا، معایب خاص خود را نیز دارد که پلاستیک بسته بندی از این قاعده مستثنی نیست. اما همانطور که ذکر کردیم گزینه های جایگزینی زیادی وجود دارد که می توان به کمک آنها مشکلات مربوط به پلاستیک بسته‌بندی را کاهش داد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان نادی پلاستیک در ارتباط باشید.