استاندارد ایزو چیست؟

استانداردهای ایزو مجموعه ای از استانداردهای شناخته شده بین المللی هستند که با هدف کمک به شرکت ها برای ایجاد سطوح همگنی در رابطه با مدیریت، ارائه خدمات و توسعه محصول در صنعت ایجاد شده اند.

ISO سازمان بین المللی استانداردسازی است و ریشه آن در سال 1946 به عنوان اتحادیه ای از موجودات دیگر که قبلا وجود داشته و هدف آن تنظیم و ایجاد استانداردهایی برای تولید بوده است، تشکیل شده است. (فدراسیون بین المللی استاندارد ملی (ISA) و کمیته هماهنگی استانداردهای سازمان ملل متحد (UNESCO)) که جلسه اولیه در موسسه مهندسین عمران لندن با حضور 64 نماینده به نمایندگی از 25 کشور برگزار شد.

 

از آن زمان تاکنون بیش از 23000 استاندارد ایجاد شده است. آنها بیشتر حوزه های مدیریتی، فناوری ها و فرآیندهای تولید را پوشش میدهند. ISO یک سازمان غیردولتی متشکل از 164 کشور عضو آن است که دارای 781 کمیته فنی و کمیته فرعی است که در توسعه استانداردها دخیل هستند و دبیر مرکزی آن در ژنو، سوئیس است.

در ادامه مقاله همراه ما باشید تا استاندارد ایزو را مورد بررسی قرار دهیم.

استاندارد ایزو به چه معناست؟

استاندارد ایزو به مجموعه‌ای از استانداردهای بین‌المللی اطلاق می‌شود که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تهیه و منتشر می‌شود. این استانداردها در بسیاری از صنایع و حوزه‌ها، از جمله صنایع فناوری اطلاعات، صنایع خودروسازی، صنایع مواد غذایی و صنایع دارویی، به عنوان راهنماهایی برای بهبود کیفیت، ایمنی و مدیریت سازمان‌ها استفاده می‌شوند. استانداردهای ایزو معمولاً شامل الزامات و راهنماهایی برای تعیین فرآیندها، محصولات، خدمات و سیستم‌های مدیریت می شوند.

هدف اصلی استاندارد ایزو چیست؟

هدف اصلی استاندارد ایزو (ISO)، که توسط سازمان بین‌المللی استانداردها تعیین و انتشار می‌یابد، تعیین مجموعه‌ای از الزامات و دستورالعمل‌ها است که به منظور ارتقای کیفیت، بهره‌وری و ارتباطات در سازمان‌ها و صنایع مختلف و ایجاد اعتماد در بازار اجرا می‌شود.

 

استانداردهای ایزو برای صنایع و سازمان‌های مختلف در حوزه‌های مختلفی مانند کیفیت محصولات و خدمات، مدیریت محیط زیست، مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، مدیریت امنیت اطلاعات و سیستم‌های مدیریت عملکرد ارتباطی و غیره تعریف شده‌اند.

 

هدف اصلی استانداردهای ایزو عبارت است از:

 

• بهبود کیفیت: استانداردهای ایزو به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فرایندهای خود را بهبود داده و کیفیت محصولات و خدمات را ارتقا دهند. این استانداردها شامل الزاماتی برای مدیریت کیفیت محصولات، خدمات و فرایندها هستند.

 

• ارتقای بهره‌وری: استانداردهای ایزو به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فرایندهای خود را بهینه کنند و بهره‌وری را ارتقا دهند. این استانداردها شامل الزاماتی برای مدیریت منابع، بهره‌وری انرژی، بهره‌وری مواد و منابع طبیعی و غیره هستند.

 

• تضمین ایمنی و امنیت: استانداردهای ایزو مربوط به ایمنی و امنیت، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا ریسک‌ها و تهدیدات احتمالی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای مدیریت این ریسک‌ها انجام دهند. این استانداردها شامل الزاماتی برای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، مدیریت امنیت اطلاعات و مدیریت ریسک هستند.

 

استاندارد های مهم و محبوب ایزو کدامند؟

در زیر، برخی از استانداردهای محبوب و مهم ISO را برای شما آورده‌ایم:

 

1.  ISO 9001:2015 – سیستم مدیریت کیفیت: این استاندارد برای بهبود عملکرد سازمان‌ها در زمینه کیفیت محصولات و خدمات، رضایت مشتری و فرآیندهای داخلی تدوین شده است.

 

1.  ISO 14001:2015 – سیستم مدیریت محیط زیست: این استاندارد برای کنترل و کاهش تاثیرات محیط زیستی فعالیت‌های سازمان‌ها و ارتقای عملکرد محیط زیستی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

1.  ISO 27001:2013 – سیستم مدیریت امنیت اطلاعات: این استاندارد برای حفاظت از اطلاعات حساس و مهم سازمان‌ها در برابر تهدیدات امنیتی و حفظ سربلندی امنیت اطلاعات استفاده می‌شود.

 

1. ISO 45001: 201:سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی: این استاندارد برای ارتقای بهداشت و ایمنی کارکنان در محیط کار و کاهش حوادث و ناگهانی‌های شغلی استفاده می‌شود.

 

1.  ISO 50001:2018 – سیستم مدیریت انرژی: این استاندارد برای بهبود کارایی انرژی، کاهش مصرف انرژی و کاهش اثرات محیطی مرتبط با مصرف انرژی سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

1.  ISO 13485:2016 – سیستم مدیریت کیفیت محصولات پزشکی: این استاندارد برای سازمان‌هایی که محصولات پزشکی تولید، طراحی و توزیع می‌کنند، برای اطمینان از کیفیت و ایمنی این محصولات استفاده می‌شود.

 

1.  ISO 20000-1:2018 – سیستم مدیریت خدمات فناوری اطلاعات: این استاندارد برای بهبود عملکرد و کیفیت خدمات فناوری اطلاعات در سازمان‌ها و ارتقای رضایت مشتریان استفاده می‌شود.

 

1.  ISO 31000:2018 – مدیریت ریسک: این استاندارد برای شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها در سازمان‌ها و اتخاذ تصمیمات استراتژیک مرتبط با ریسک‌ها استفاده می‌شود.

 

این تنها چند نمونه از استانداردهای محبوب و مهم ISO هستند و هنوز استانداردهای دیگری نیز وجود دارند که در حوزه‌فناوری اطلاعات، خدمات، امنیت، زنجیره تأمین و غیره فعالیت می‌کنند. هرکدام از این استانداردها بر روی یک حوزه خاص تمرکز دارند و می‌توانند بهبود و بهینه‌سازی در آن حوزه را فراهم کنند.

استانداردهای ISO به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فرآیندها و عملکردهای خود را بهبود بخشند، بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود را ارتقا دهند و ریسک‌های مربوط به فعالیت‌هایشان را کاهش دهند.

 

برای صدور گواهینامه ISO باید چه مراحلی را طی کنیم؟

برای صدور گواهینامه ISO باید مراحل مشخصی را طی کنید. این مراحل ممکن است بنا به نوع استاندارد ISO و سازمانی که قصد صدور گواهینامه را دارد، متفاوت باشد. اما در بسیاری از موارد، مراحل عمومی زیر شامل فرآیند صدور گواهینامه ISO می‌شوند:

 

1. آشنایی با استاندارد: ابتدا باید با استاندارد مورد نظرتان آشنا شوید و الزامات آن را درک کنید. این شامل مطالعه مستندات استاندارد، کتاب، راهنماها و منابع مرتبط است. ابتدا

تعیین کنید که کدام استاندارد ایزو برای سازمان شما مناسب است، مانند استاندارد مدیریت کیفیت ISO 9001، استاندارد مدیریت محیط زیست ISO 14001، استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ISO 45001 و غیره.

 

2. پیاده‌سازی الزامات استاندارد: برای صدور گواهینامه، باید الزامات استاندارد را در سازمان خود پیاده‌سازی کنید. این شامل تهیه و اجرای سیستم‌ها، راه‌اندازی فرآیندها، آموزش کارکنان و ایجاد رویه‌ها و روش‌های مورد نیاز است.

 

3. ارزیابی اولیه: در این مرحله، یک سازمان ارزیابی مستقل و معتبر انتخاب می‌شود تا سازمان شما را بررسی و اثبات کند که الزامات استاندارد را رعایت می‌کنید. این بررسی شامل مراجعه به سازمان، بررسی مستندات، مصاحبه با کارکنان و ارزیابی فرآیندها و عملکرد سازمان است.

 

4. اقدامات اصلاحی: در صورتی که در ارزیابی اولیه نقاط ضعف یا نقص‌هایی شناسایی شود، باید اقدامات اصلاحی را انجام دهید. این شامل اصلاح فرآیندها، تصحیح نقاط ضعف و اجرای تغییرات مورد نیاز است.

 

5. ارزیابی نهایی: پس از انجام اقدامات اصلاحی، یک ارزیابی نهایی توسط سازمان انجام می‌شود. در این مرحله، بررسی می‌شود که آیا سازمان شما الزامات استاندارد را به طور کامل رعایت می‌کند یا خیر.

 

6. صدور گواهینامه: در صورتی که سازمان شما با موفقیت ارزیابی نهایی را پشت سر بگذارد و الزامات استاندارد را رعایت کند، سازمان مورد نظر گواهینامه ISO به سازمان شما صادر می‌کند. این گواهینامه تأیید می‌کند که سازمان شما سیستم مدیریت استاندارد ایزو را پیاده‌سازی کرده و الزامات آن را رعایت می‌کند.

 

لازم به ذکر است که مراحل صدور گواهینامه ایزو و مراحل مشخصی که باید طی کنید، به استاندارد مورد نظر، نوع سازمان و سیستم مدیریت استانداردی که در حال پیاده‌سازی است، بستگی دارد. بهتر است با یک مرکز معتبر مشورت کنید تا دقیق‌ترین و به‌روزترین اطلاعات مربوط به صدور گواهینامه ایزو برای سازمان خود را دریافت کنید.

سخن پایانی

استانداردهای ISO ابزاری اساسی برای هر سازمانی است که مایل به پیشرفت و بهبود در بازارهای پیچیده امروزی، انتقال اعتماد و رقابت است. یکی از مزیت‌های مهمی که سازمان‌ها با اجرای استانداردهای ISO به آن دست می‌ یابند، ارزش متمایز نسبت به رقبا می‌باشد، زیرا استانداردهای معتبر و بین‌المللی شناخته می‌شوند و به‌منظور تضمین‌های انطباق با این استانداردها، به طور طبیعی بازبینی و ممیزی می‌شوند. این امر درک شرکت ها را هم برای سرمایه و هم برای سهامداران، سرمایه گذاران یا شرکای که ممکن است به آنها نشان دهند، بهبود می بخشد.

 

از دیگر پیشرفت‌های مهمی که با پیاده‌سازی استاندارد ISO در یک سازمان به دست می‌آید، بهینه‌سازی‌ها با ارائه‌ها و سوابق بیشتر در این زمینه می‌شود. این امر همیشه تصمیم گیری توسط مدیریت را دقیق تر و قابل تایید کردن اطلاعات می کند. بنابراین برای پیشرفت و اعتبار سازمان خود، لازم است که گواهینامه ایزو را دریافت کنید.